U uvali u Zambratiji kod Umaga pronadena su dva jedinstvena arheološka nalaza - potopljena prapovijesno naselje i brod, koji se pretpostavlja da datira u razdoblje prvog tisucljeca prije Krista.
Otkriveni ostaci brodske konstrukcije, smješteni na dubini od 2,20 metara, ispod tankog sloja pijeska i morske trave, smatraju se najstarijima takve vrste na Jadranu, a možda i na Mediteranu, kazala je voditeljica tih arheoloških istraživanja Ida Koncani Uhac, arheologinja Arheološkog muzeja Istre u Puli.
Još u rujnu 2008., u podmorju te uvale, na podrucju današnje ribarske lucice gdje je investitor Lucka Uprava Umag - Novigrad obnavljao postojeci lukobran, Arheološki muzej Istre proveo je zaštitno arheološko istraživanje.
Tijekom istraživanja arheolozi i ronioci pretražili su podmorje i na sjevernom dijelu uocili brojne tragove drvenih ostataka na morskom dnu. Probnim istraživanjem, koje je provedeno iste godine, ustanovljeno je da se radi o potopljenom prapovijesnom naselju iz razdoblja od kasnog neolitika do ranog bakrenog doba.
Nalazište se danas nalazi na dubini od 2,50 do 3,20 metra, a prostire se na površini od oko 10.000 cetvornih metara. Na osnovi dosadašnjih rezultata istraživanja pretpostavlja se da su naselje tvorile kuce koje su bile izgradene na pilonima od hrastovog drveta koji su zbog muljevitog morskog dna izuzetno dobro ocuvani. Otkrivena je veca kolicina životinjskih kostiju i brojni ulomci prapovijesnih keramickih posuda. Radiokarbonskim analizama koje su dobivene iz uzoraka drveta pilona, utvrdeno je da naselje datira izmedu 4.230 i 3.980 godine prije Krista.
I za ostatke broda utvrdeno je da je iz doba prapovijesti. Posebnost ovog nalaza ocituje se u tome što je konstrukcija brodice spajana zanimljivom tehnikom šivanja konopom kroz rupe na obodima platica (madira).
Dosad je otkriveno postojanje osam platica brodskog korita koje su napravljene od brijesta i jedno brodsko rebro. Na rubovima platica nalazile su se ukoso izbušene rupe kroz koje je obavljeno šivanje, a preko opšava se nalazila drvena letvica u funkciji zadržavanja brtvila.
Dužina ocuvanog korita brodice procjenjuje se na oko šest metara, dok mu je širina 2,4 metara. Brodica u uvali Zambratija, radiokarbonskim analizama okvirno se datira u razdoblje prvog tisucljeca prije Krista, cime trenutno ima titulu najstarije brodice ovakvog tipa na Jadranu.
Datacija i tehnicka izvedba ovog broda zasad se može smatrati pretecom kasnijih šivanih brodova koji su poznati na nekoliko jadranskih lokaliteta, a što ce pokazati buduca istraživanja.